| Notes |
['[p.181]\n“E. Adelar, — La lorgnette de l\'Ermüe; — Un Domino;\n— A Toujours. Paris et Bonn, chez Ad. Marcus.\n\n"Il y a quelque courage a. se mettre au ban du bel esprit" —\nzegt een bevoegd en ernstig beoördeelaar der fransche litteratuur\nvan de laatste jaren 4, terwijl hij den slechten bodem ontdekt, waaruit\neene menigte verderfelijke romans, als zoo vele wanstaltige gifplanten,\nontspruit en hare schadelijke dampen uitwasemt, die de edelste\nlevensdeelen van de maatschappij meer en meer aantasten. Inderdaad,\ner behoort moed toe, zelfs bij niet gering talent, om aan een\npubliek, hetwelk smaak vond in die voortbrengselen, in die zoogenaamde\ngrandiose, maar eigenlijk gedrochtelijke typen des kwaads,\nder meest cynische zelfzucht en verdorvenheid, — een publiek gewend\naan rhapsodiën en schilderingen die de verbeelding ontreinigen en\nde zenuwen schokken, en, erger nog, aan theoriën en sophismen,\ndie op de onnatuurlijkste wijze de orde der zedelijke wereld onderstboven\nkeeren; een publiek dat met de humanitaire afgoderij des tijds\nvervuld, geloof en geweten verzakend, den Christus verloochent en\nhet materialisme en de laagste driften ten troon helpt heffen, —\nom aan zulk een publiek lettervruchten aan te bieden, welke* die soort\nvan piquanten smaak missen, in wier vorm door natuurlijken eenvoud,\ndoor edele keurigheid, door zuiverheid en elegantie van taal\nen stijl, wier inhoud -door gelukkige vinding, door opvatting en\ngroepering van ware karakters, door onschuldig vernuft, maar ook\ndoor zedelijken ernst van levensbeschouwing en gloed van godsdienstige\novertuiging zich kenmerkt. Eere der schrijfster van bovengenoemde\nNovellen! Het is, helaas, een geweldige, snel voortschietende strooming,\nwaartegen zij het waagt in te roeijen, of zij enkelen tegenhouden\nmogt en aan veiligen oever brengen, wat wil- en gedachteloos\ndoor gindsche diepten en draaikolken zich zou laten verzwelgen.\nZij kent van nabij de gevaren, die zij aanwijst — zij kent wat redden\nkan — zij weet in Wien zij gelooft, in Wiens kracht zij lijdt\nen duldt, en werkt, en strijd voert, en hier en daar welligt talent\nmet talent, en het booze door het goede zal mogen overwinnen.\nOnder den naam van E. Adelar werden deze werkjes uitgegeven,\nhet eerste in hare geboortestad Parijs; de twee volgende te Bonn:\n1 Etudes morales et philosophiques par E. Caro, Professeur a la Faculté des\nlettres, a Douai.\n\n182 BIBLIOGRAPHISCH ALBUM.\neen vierde, grootere, roman "Blanche" welken zij zelve voor het\nbeste dezer geschriften houdt, zal te Brussel in het licht verschijnen\nof heeft reeds de pers verlaten. De eerste proeve is, bij al het\ngoede in plan en bewerking, aan meer dan eene bedenking onderhevig\nten aanzien der juistheid van sommige denkbeelden, waarop de\nredenering en de inkleeding steunen. liet tweede werkje daarentegen,\nen ook het derde, mag zonder eenig voorbehoud worden geroemd\nwat vorm en stof, gedachte en uivoering betreft. Mevrouw E.— A.,\nin zeer beschaafden aanzienlijken kring opgevoed, gehuwd aan een\'\nbegaafden man, van veel kennis, van zeer hooge geboorte, kent de\nwereld, die zij beschrijft. Zij bezit een fijnen geest van opmerken,\nvan schetsen en schakeren, en heeft daarbij in haar veelbewogen leven\neene teêrheid van zedelijk gevoel en van godsdienstigen zin bewaard,\neene zelfstandigheid van oordeel en karakter verkregen, die\nachting gebieden en sympathie inboezemen. Gemeenschappelijke studie\nen ernstig onderzoek bragten bok haren echtgenoot tot het Christendom.\nHij, Spanjaard en diplomaat, werd protestant en bragt\nzijne aanzienlijke betrekking, zijne maatschappelijke voorregten, zijn\nlevensonderhoud ten offer aan de eerlijke belijdenis eener gevestigde\novertuiging. Zijne gade betoonde zich bij elke lotwisseling eene\ntrouwe hulpe en eene ware moeder voor zijne kinderen uit een eerste\nhuwelijk, aan wier opvoeding zij zich geheel heeft gewijd, en die hare\nzorgen, haren arbeid en inspanning tot voorziening in hunne behoeften\nruim beloonen. Immers, de oudste zoon heeft reeds een examen voor\neene betrekking van staatsdienst met geheel buitengewonen lof afgelegd.\nMaar, waar en wanneer zal hem eene aanstelling te beurt vallen? In\nSpanje is hij — een protestant; in anderelanden — een vreemdeling.\nDoch genoeg. Men zou willen vragen: is dat eene doorleefde geschiedenis?\nEn wel mogen we met het oog op de schrijfster zelve hare\nwoorden wedergeven : "Chercher Pextraordinaire spécialement dans la\nfiction est une grave méprise. Etudiez la vie réelle; elle contient plus\nde romans, plus de drames caehés, plus de poignantes tragédies, plus\nd\'accidents, plus de péripéties, plus de contrastes, plus d\'inattendu,\nplus de joies et plus de douleurs que l\'imagination n\'en saurait créer."\nWij onthouden ons van dorre inhoudsopgaaf en verminkende uittreksels\nuit deze werkjes, maar wenschen ze een ruim vertier mede\nin Nederland, dat het goede, ook in den vreemde, gaarne waardeert.\nKegt geschikt voor onze fransche leescirkels en tevens voor kleine\ngeschenken, mogen ze eene plaats vinden in het werkmandje der beschaafde\nvrouw zoowel als op de schrijftafel van den student, en\nniet ligt zal iemand zich de uitgaaf der weinige stuivers beklagen\nwaarvoor zij te verkrijgen zijn, te Amsterdam, bij Joh. Muller,\nen mede in andere onzer steden.”\n\n(credits:De Digitale Gids, www.arik.nl (non-OCRed scans of original pages))']
|