| Notes |
['3 (1875) 304 (28 dec) t/m 4 (1876 23 (28 jan.)\nherdrukt in LFK XX 54-152 (Praamstra GV 428)\n\n100\nIn eene geheel andere wereld dan die van Delphine worden wij door Corinne verplaatst.\n\nBeide romans te zamen, wel is waar, zouden tot opschrift kunnen dragen: geschiedenis van een eenzaam vrouwehart in twee boeken. Eerste boek: de eenzaamheid van het gevoel. Tweede boek: de eenzaamheid van het genie.\n\nVerder echter gaat de overeenkomst niet. Delphine en Corinne zijn de Bekentenissen van mevrouw De Staël, en doen denken aan de Bekentenissen van Rousseau naar wien zij zich vormde en die haar geestelijke vader was. Maar het zijn tevens de bekentenissen eener vrouw die, ook nadat zij een man geworden was in het verstand, een kind in de boosheid is gebleven.\n\nDaarin schuilt de voorname bekoring dezer romans. Om ze te kunnen schrijven is eene mate van superioriteit noodig geweest, gelijk zelfs onder mannen tot de zeldzame uitzonderingen behoort; en niemand behoeft ons te zeggen hoe bitter de vrouw, welke met die gaven van verstand en hart was toegerust, vaak moet geleden hebben. Elke meerderheid brengt haar martelaarschap mede.\n\n139\nBeiden, Delphine en Corinne, behooren tot zulk eene hooge orde van kunst dat men de fransche zamenleving van de eerste jaren dezer eeuw, die ze toejuichte en tegen eene kortzigtige kritiek handhaafde, bewonderen moet. Zelfs komt men, nagaande door welke vrouwen al zoo in onze dagen op het gebied der letteren lauweren worden geplukt, in verzoeking te vragen of de eischen des publieks wel gelijken tred hebben gehouden met den voortgang der beschaving in het algemeen?\n\n148\nNoch van Julie, noch van Werther, noch van Willem Leevend, noch van Paul en Virginie, noch van Atala, noch van René, kan gezegd worden dat zij aktualiteit bezitten. Van Delphine en van Corinne in één opzigt wel; vooral van Corinne. \n\nDe vrouwelijke emancipatie is met name in Nederland zulk eene bespotting geworden, dat men zich bijna schamen moet er belang in te stellen. Doch de kwestie blijft er niet minder eene kwestie om, en eene verheven kwestie. Zoo de leeuwen schilderen konden! laat de fabel een leeuw uitroepen, bezoeker eener tentoonstelling. Zoo in Nederland eene echte Corinne opstond! durft men den koning der dieren nazeggen.\n\n149\nDit zijn de grenzen binnen welke de schrijfster van Corinne de wegbereidster en profetes onzer vrouwelijke emancipatie is geweest. Zij was Corinne niet, maar zij heeft van Corinne een onsterfelijken type gemaakt.\n\nHier is geen oude vrijster die voor haar en de haren het kiesregt vraagt, en kandidaten wil kunnen stellen voor een parlement; geen akademieburger in vrouwekleederen, die in de regten wil kunnen studeren om advokaat, in de medicijnen om dokter of apteker te worden; geen broodschrijfster die zou wenschen dat het vertalen van romans een monopolie werd voor meisjes zonder ondergoed en zonder speldegeld; geen zangeres of tooneelspeelster, voor wie de kunst alleen waarde heeft als waagstuk of als kostwinning.']
|