| Notes |
['Via Bel\n\nVooral positief over de Indische verhalen.\n\n[p.169]\nV e r b o r g e n b r o n n e n door\nA u g u a t a d e W i t . Amsterdam,\nP. N. van Kampen & Zn.\n\nEen eigene en zeer eervolle plaats\nneemt Augusta de Wit in de rij der\nNederlandsche schrijfsters in. Zij\nheeft, wat weinige vrouwelijke\nauteurs deden, vele landen en werelddeelen\nbereisd, is even goed te\nhuis in de berglanden van Java\nals in de Schotsche hooglanden, in\ndo lagunen van Venetië als in de\nHollandsche polders. En dat zichthuis-\ngevoelen gaat zelfs zoo ver,\ndat zij, het als iets van zelf sprekends\nbeschouwend, dat in hare novellen\nde lezer terstond de plaats\nder handeling zal herkennen, het\ndaarom niet noodig oordeelt om,\ngelijk anders in eene vertelling gebruikelijk\nis, die plaats terstond te\nnoemen. Eerst gaandeweg komt\nmen er achter, waarheen men zich\nin de verbeelding heeft te verplaatsen.\nIs men echter eens waar men\nwezen moet, dan boeit het terrein\nvan de handeling evenzeer als de\nhandeling zelf. Want vooral daarin\nopenbaart zich het groot talent van\nde schrijfster, dat zij niet een landschap\nmaakt met een verhaal er in\nof een verhaal met een landschap\ner om heen, maar dat landschap\nen handeling één geheel vormen.\nDat treft voornamelijk in de drie\nstukken, waarin vinding en bewerking\nhet oorspronkelijkst en eigenaardigst\nzijn : „De Vader", „Vijandschap"\nen „De hoogste wet".\nNiet om te vergeten is die plek\nin de Schotsche hooglanden aan de\nkust, waar de bazaltrots uit de\nbranding omhoog steekt, de plek\nwaar Daniel Machiel, in de eenzaamheid\nzijn geest en zijn lichaam\nverslijtend, tien winters het leven\nblijft voortsleepen, eiken nacht het\nwachtvuur ontstekend, de terugkomst\nbeidend van zijn zoon. En\nniet ovn te vergeten die vader zelf,\nde stroeve, geslotene, die van den onwaardigen\nzoon niet meer heeft willen\nweten, zijn brieven ongelezen\nheeft verbrand, maar nu, na een\nbange worsteling waarin de liefde\nheeft getriomfeerd, dien zoon zoekt,\nhem wacht, zijn leven voor hem\noffert, — maar te laat.\nWit gloeiend als de hemel en het\n„fel-bezonde" strand is in „Vijandschap"\nde onverzoenlijke Oostersche\nhaat, durende tot over den dood\nvan den vijand. En waar wij in\n„De hoogste wet" uit den mond\nvan het oude, verschrompelde Javaansche\nvrouwtje vernemen hoe zij,\nom den dood van haar kind te\nwreken, haren minnaar doodde terwijl\nhij sliep in haren schoot, daar\n[p.170]\nstaan wij midden in eene in-zichzelf\nvolkomene wereld, waar alles\ngeweldig is en geheimzinnig, het\nmenschelijk leven zoowel als de\nnatuur, en waarin het donkere,\nwilde woud waar de schrijfster\ndoor trekt, haar met dezelfde huivering\nbevangt, die haar aanwaait\n„van de raadselachtige ondoorgrondelijke\ndiepte die onder de oppervlakte\nvan het inlandsche leven\ndonkert."\n\n(credits:De Digitale Gids, www.arik.nl (non-OCRed scans of original pages))']
|